پیشینه و مبانی نظری استرس شغلی
استرس شغلی
استرس بخشی از زندگی روزمره است . استرس حالت یا فرایندي روانشناختی است که در هنگام وقوعش فرد با حوادثی مواجه می شود که آن ها را نسبت به بهزیستی جسمی و روانشناختی خود تهدیدآمیز ادراك می کند . استرس از تعامل با محیط نشات می گیرد و زمانی رخ می دهد که بین فشارهاي موقعیتی و منابعی که فرد در اختیار دارد ناهماهنگی وجود داشته باشد ( هزاوه اي ، حسيني ، معيني ، مقيم بيگي و حميدي ، 1391 ).
در چند دهه اخير و با روى آوردن تدريجى جوامع به سمت زندگى مدرن ، يكى از معضلات اساسي كه گريبان گير جوامع بشري شده است پديده استرس مي باشد . با صنعتي شدن جهان استرس اهميت ويژه اي پيدا كرده و به طور گسترده اى سلامتي شاغلين را در محيط كار تحت تأثير قرار داده است . عوامل رواني به همراه خطرات فيزيكي ، شيميايي ، ارگونوميك و بيولوژيك محيط كار يكي از عوامل مخاطره آميز اصلي در محيط هاي كاري محسوب مي گردد و در بين عوامل رواني استرس شغلى از اهميت ويژه اي برخوردار مى باشد ، به طوريكه سازمان ملل متحد در سال 1992 استرس شغلي را بيماري قرن بيستم دانست و سازمان جهاني بهداشت بر اساس شاخص بار جهاني بيماري ها ، به اين نتيجه رسيد كه بيماري هاي رواني به ويژه استرس ، دومين علت ناتواني تا سال 2020 خواهد بود ( تانگری ، 2003 ). در اغلب جوامع امروزی ، حیات انسانی از لحاظ محیط و نحوه زندگی با آن چه در سال های گذشته وجود داشته ، تفاوت فاحشی پیدا کرده است . امروزه در اکثر نقاط جهان ، به ویژه در جوامع صنعتی و در جوامعی که آشفتگی اجتماعی و اقتصادی ، زندگی عادی را مختل کرده است ، عوامل تنش زای اجتماعی ، بیش از هر زمان دیگری شایع گردیده اند . به طوری که در عصر کنونی تنش را به عنوان طاعون سیاه می شناسند ( ملازم ، محمدحسینی ، کریمی و زاده باقری ، 1384 ).
استرس جزء جدايى ناپذير در زندگي مى باشد كه با توجه به فشار رواني و كيفيت انطباق فرد با آن مى تواند منجر به بيماري و يا تجربه اي مثبت شود . عوامل رواني در محيط كار بر خلاف ساير عوامل زيان آور محيط كار مختص شغل خاصي نيستند و در همه ي مشاغل به صور مختلف و با درجات متفاوت وجود دارند ( لوی و ویگمن ، 2000 ). همه ی انسان ها در زندگی روزمره در معرض انواع فشارهای روانی و رویدادهای تنش زایی قرار می گیرند که بهداشت روانی و جسمی آنان را تهدید می کند . تنش یک وضعیت نا مطلوب تحریک عاطفی و روانی است و هنگامی فرد در آن واقع می شود که موقعیت را خطرناک یا تهدید کننده آسایش تلقی کند ( اکبری ، امیرآبادی زاده ، پوررضا ، واقعی و دستجردی ، 1384 ).
استرس شغلی برای خیلی از کارکنان و کارگران یک مخاطره اصلی است . ظرفیت های کاری ، کیفیت پایین کارهای تجاری ، اضافه کاری ، روابط خشونت آمیز در محیط های کاری و کار شیفتی فقط بخش کمی از حالت ها از علل زیاد پر دغدغه های کاری است . بدن انسان
